Website vergroten/verkleinen: cltr-knop + scrollen
Het zadel
| Engels zadel in elkaar zetten | |
terug naar boven
| Het Engelse zadel | |
|
Het Engelse zadel 1. Zadelboom De zadelboom vormt de basis van het zadel en kan gemaakt worden van staal, hout of kunststof. 2. Kamer De kamer wordt gevormd door de voorste, iets gewelfde boog van de zadelboom. Deze moet zo hoog zijn dat er bij een belast zadel geen druk wordt uitgeoefend op de direct onder de huid liggende doornuitsteeksels van de ruggenwervels bij de schoft van het paard. 3. Kussens De kussens bedekken de onderkant van de zadelboom en zijn meestal gevuld met paardenhaar, wol of lucht. Deze kussens moeten gelijkmatig zijn, niet drukken en mogen niet dikker zijn dan noodzakelijk is. 4. Wrongen Wrongen zijn de verdikkingen aan de voorste rand van de zweetbladen. 5. Zitting De zitting is door zijn vorm van grote invloed op de zit van de ruiter. Het diepste punt van het zadel moet zich in het midden van het zadel bevinden. 6. Zweetbladen De zweetbladen bevinden zich aan de zijkant van het zadel. De vorm van de zweetbladen wordt bepaald door de zadelsoort (dressuur / springen / veelzijdig). Het materiaal moet stevig en sterk zijn en daarom van goede kwaliteit. 7. Singelstoten Om de singel aan het zadel te kunnen bevestigen is deze voorzien van singelstoten. Het zadel is om veiligheidsredenen vaak van drie stoten voorzien. De middelste singelstoot is reserve en wordt niet gebruikt. Een dressuurzadel heeft meestal een andere manier van bevestiging van de singelstoten. 8. Singel Het is belangrijk dat de singel breed genoeg is om voldoende draagvlak te hebben. Singels zijn verkrijgbaar in verschillende soorten, maten en materialen. Ze worden gemaakt van nylon, leer of kunststof en kunnen ook voorzien zijn van elastische uiteinden. 9. Beugelriemen De beugelriemen moeten soepel en sterk zijn. Ze worden met name gemaakt van leer maar zijn ook in kunststof verkrijgbaar. De omslag aan de gespen moet ongeveer zeven centimeter lang zijn en met de hand afgewerkt. Ovale gaten vergemakkelijken het vastmaken. 10. Stijgbeugelhaak De beugelriemen worden bevestigd aan de stijgbeugelhaak, de veiligheidsvoorziening voor de beugelriemen. De stijgbeugelhaak is voorzien van een springveer (of valveer) die bij een val opengaat waardoor de beugelriem loslaat. Het is daarom belangrijk dat deze goed geolied is. 11. Schutblad Het schutblad bedekt de stijgbeugelhaak. 12. Stijgbeugel De ruiter plaatst bij het opstijgen en tijdens het rijden zijn voet(en) in de stijgbeugel(s). Stijgbeugels moeten breed genoeg zijn en zo zwaar dat de voet er snel in en uit kan. In de stijgbeugels kunnen beugelrubbers worden geplaatst om meer grip te krijgen. Om te voorkomen dat de beugelriemen beschadigen is het noodzakelijk dat het oog van de stijgbeugel geen scherpe randen heeft. |
     beugelriemhaak |
terug naar boven
| Soorten Engelse zadels | ||
|
Er zijn vele soorten zadels te verkrijgen. Hier worden slechts de meest gebruikte zadels genoemd. Dressuurzadel Een dressuurzadel heeft extra lange en bovendien rechte zweetbladen zodat je de benen zo lang mogelijk kan maken. Ook heeft het vaak een diepe zit, zodat het doorzitten minder zwaar wordt. De wrongen zijn extra lang en dik om te helpen bij het aannemen van de gewenste houding. Verder is het bij dressuur belangrijk dat er goed contact gemaakt kan worden met het paard. Dit vinden we terug in de singelstoten; die zijn extra lang zodat de gespen van de singel niet onder het zweetblad zitten. Hierdoor is er dus een optimaal contact tussen het paard en de ruiter. Natuurlijk is er bij langere singelstoten een kortere singel nodig, een dressuursingel. Tot slot kunnen de beugelriemen onder het zweetblad lopen, voor een extra stille beenligging, maar veel mensen vinden dat niet erg fijn. Springzadel Een zadel met de beugelriemhaken wat meer naar voren geplaatst om de ruiter te helpen in voorwaartse zit te rijden. De stijgbeugels worden ingekort en op deze wijze kan je de hindernissen springen. Het gewicht van de ruiter bevindt zich nu boven het zwaartepunt van het paard. Het paard wordt bij het springen nu minder belast en zelfs geholpen door deze houding. Een groot verschil met het dressuurzadel is de vorm van de zweetbladen. Deze zijn namelijk extra kort en ver naar voren gebouwd. Voor de ruiter is het zo makkelijker om mee te gaan met de beweging van het paard tijdens de sprong. De zit is bijna altijd vlak, opdat er zo veel mogelijk ruimte is om te bewegen. De wrongen zijn kleiner, maar soms is er wel een extra wrong aan de achterkant van het zweetblad bevestigd voor een extra stevige zit. Er bestaan zadels met lange singelstoten, maar meestal is er een lange singel met korte stoten onder het zweetblad Veelzijdigheid Dit is het populairste en meest gebruikte zadel, uitermate geschikt voor de recreatieve ruiters. Met dit zadel kan men springen, trektochten maken, vrijetijdsrijden. De zweetbladen en de kussens zijn wat rechter en de beugelriemhaken zijn wat meer naar achteren geplaatst dan bij het springzadel. Het middel is wat breder, waardoor het gewicht van de ruiter over een wat groter gebied verdeeld kan worden, zodat drukpunten minder kans krijgen. |
||
 dressuurzadel |
 springzadel |
 veelzijdigheidszadel |
terug naar boven
| Singel, voorsingel en staartriem | |
|
|
|
De singel houdt het zadel op zijn plaats. Het is belangrijk dat de singel breed genoeg is om voldoende draagvlak te hebben. Singels zijn verkrijgbaar in verschillende soorten, maten en materialen. Ze worden gemaakt van nylon, leer of kunststof en kunnen voorzien zijn van elastische uiteinden, dat is makkelijk met aansingelen en het is prettig voor het paard. De singel wordt met gespen bevestigd aan de singelstoten die aan het zadel vastzitten. Vaak zitten die onder het zweetblad vastgegespt, maar bij een dressuurzadel zijn de singelstoten wat langer. Dit betekent dat dressuursingels korter zijn dan singels die voor een veelzijdigheidszadel of springzadel worden gebruikt. Speciaal voor het springen zijn er singels met een buikflap, opdat het paard zijn eigen buik niet beschadigt. De singel kan schuurplekken veroorzaken. Let er dus op dat de huid onder de singel glad ligt en dat zowel de huid als de singel schoon zijn. Zand, zweet en vuil worden daarom voor het rijden verwijderd. Let er op dat het zadel niet te ver naar voren ligt zodat de singel de bewegingsvrijheid van het voorbeen beperkt en dus ook schuurplekken kan veroorzaken. Je paard kan last hebben van singeldwang Dat betekent dat je paard de buik kan optrekken en de rug strak houden of kan gaan bokken op de druk van de singel. Gebruik in zo'n geval een singel die elastiek aan het uiteinde heeft zodat de singel meer ruimte biedt aan de buik van het paard. Een bredere singel geeft een betere drukverdeling en kan ook een oplossing bieden. Trek je singel niet direct strak tijdens het opzadelen. Breng je paard in de rijbaan en trek dan pas de singel aan, stap nog een stukje met hem en stijg dan op. Aansingelen Als je je paard opzadelt, gesp je de singel losjes vast. Pas wanneer je gaat opstijgen, trek je de singel strak. Trek de singel vooral niet te strak omdat dat de ademhaling van je paard kan belemmeren. Maak de singel evt. losser na het opstijgen. Vele paarden zetten de buik op bij het opzadelen zodat je singel los gaat zitten als je gaat rijden. Na een paar rondjes moet je controleren of nog moet aansingelen. |
|
|
Voorsingel of voortuig Een voorsingel is een extra singel die voor het zadel, over de schoft loopt. Er zitten twee uitsteeksels aan die ervoor zorgen dat het zadel niet naar voren verschuift. Het is erg belangrijk dat deze accessoire goed past, want je wilt natuurlijk niet dat er drukkingen ontstaan. Ook is de voorsingel absoluut geen oplossing voor een slecht passend zadel! |
|
Staartriem Ook de staartriem zorgt ervoor dat het zadel niet naar voren schuift. De riem loopt om de staartwortel van het paard heen en wordt vastgemaakt aan de achterkant van het zadel. Het uiteinde van de riem dat om de staart heen gaat, wordt culeron genoemd. Staartriemen worden vrijwel alleen bij shetlander- en andere kleine, bredere pony's gebruikt, omdat het zadel bij een dergelijke ponymakkelijk verschuift. Voor rijpaarden gebruikt men liever een voorsingel. Je kunt een staartriem eventueel ook gebruiken om een longeersingel op de goede plaats te houden. |
terug naar boven
| De stijgbeugel/beugelriem | |||
|
Belangrijke zadelaccessoires zijn de beugelriemen en de stijgbeugels. Vooral de stijgbeugels zijn vaak nog niet inbegrepen bij het zadel en moet je dus apart kopen. De stijgbeugels zijn bedoeld om de voeten van de ruiter in te zetten, voor extra steun. Ze worden bevestigd aan de beugelriemen. Stijgbeugels Stijgbeugels worden aan het zadel vastgemaakt met de beugelriemen. Ze moeten altijd breder zijn dan de zool van de laars van de ruiter om bij een eventuele val te voorkomen dat de voet in de beugel zou blijven hangen. Rubber zooltjes in de beugel verhinderen dat een laars te snel uit de beugel glijdt. Laarzen moeten voorzien zijn van een hak, hiermee voorkom je het naar voren glijden. Rijd je zonder hak, dan moet de stijgbeugel van voren gesloten zijn. Er zijn verschillende modellen stijgbeugels. De veiligheidsbeugel opent zich zodra de druk van de beugel af is of aan de zijkant zit een elastiek. Bij een val komt de voet zo gemakkelijker uit de stijgbeugels. De flexibele beugels bewegen met de voet mee. Er zijn vele soorten stijgbeugels in de handel. Hiernaast een aantal voorbeelden. 1. Normale beugel 2. A-symetresche beugel 3. Veiligheidsbeugel 4. Flexibele beugel 5. kunststof/alluminium gekleurde beugel (jin-stirrup)(duca design kuore collection)(staffe fantasia) |
||
 |
Beugelriemen Beugelriemen zijn riemen die de stijgbeugels verbinden met het zadel. De meeste zijn gemaakt van leer, maar je hebt ze ook van kunststof. Het is belangrijk dat beugelriemen goed worden onderhouden en gecontroleerd. Als er eentje breekt, heb je kans op gevaarlijke ongelukken! Zorg er daarom voor dat ze niet uitdrogen en dat de stiksels niet losraken. De linker- en rechterriem moet je af en toe omwisselen, omdat de lengte anders kan gaan verschillen. Door het opstijgen rekt de linkerriem namelijk meer uit. |
||
 |
Beugelriemhoezen Deze hoezen worden over de beugelriemen geschoven zodat het resterende gedeelte van de beugelriem in de hoes gestoken kan worden. Daardoor komt de gesp aan de onderkant bij de beugel. Op deze manier komt de gesp niet meer onder je bovenbeen te liggen waardoor de bovenbeen prettiger aan het zadel ligt. |
||
 |
Beugelriemenhaak De beugelriemen worden verbonden met het zadel via een beugelriemhaak. Deze is open of heeft een soepel scharnier om te zorgen dat de beugelriem uit zijn bevestiging glijdt als de ruiter valt. Controleer regelmatig de scharnierbare beugelriemhaken, de haak moet soepel opengaan. |
|
|
|
beugels opsteken |
beugelriemen bevestigen |
||
terug naar boven
| Zadeldekje/sjabrak | |||
|
Dit biedt het paard wat extra comfort. De druk van het zadel is zo minder en een dekje neemt ook het transparatievocht tussen zadel en paard goed op en kan zo helpen schuurplekken te voorkomen. Het dekje gebruik je niet om een niet goed zittend zadel wat beter te laten passen. De vierkante lap noemen we zadeldekje en het dekje dat de vormen van je zadel heeft noemen we meestal sjabrak. Het dekje heb je in verschillende soorten en maten; aangepast aan de grote van je paard of pony en ook wanneer je hem gebruikt. Voor dressuur en springen zijn er verschillende dekjes. Bij wedstrijd dressuur moet men met een wit dekje rijden, maar voor de rest kun je kiezen uit vele gezellige kleurtjes en stoffen. Er zijn ook dekjes met een comfortabel randje schapenbont, het zorgt voor minder druk aan de randen van het zadel bij je paard. Je legt het zadeldekje of schabrak onder het zadel goed naar voren zodat de schoft beschermd wordt en trek het goed omhoog in de zadelkamer zodat de schoft vrij blijft. Dit is belangrijk omdat het anders strak kan trekken en drukken op de schoft. Als het sjabrak blijft schuiven, kan het zijn dat het zadel te groot of juist te klein is. Bontje Een bontje wordt onder het zadel toegevoegd aan het dekje ter becherming van de paardenrug. Soms zorgt het bontje ook voor een beter aansluiting van het zadel op de paardenrug. Je kunt het bontje onder het zadeldekje leggen of tussen zadeldekje en zadel. Gelpads Deze kun je gebruiken bij paarden met een gevoelige rug het pad komt tussen dekje en zadel en geeft zo nog meer bescherming. Het verdeelt het gewicht van de ruiter en het zadel namelijk erg goed, waardoor de rug van het dier zo veel mogelijk ontzien wordt. Er zijn ook dekjes waar een gelpad ingeschoven kan worden. |
|||
 dekje dressuur |
 sjabrak springen |
 bontje |
 gelpad |
|
passend zadeldekje |
|||
terug naar boven
| Passend zadel | |||
|
De grote en pasvorm van het paard wordt hoofdzakelijk bepaald door: • de grote en het model van het paard • door de grote van het zitvlak van de ruiter • Leg het zadel over de schoft en schuif het naar achteren tot het zitgedeelte recht ligt ten opzichte van de rug en de ondergrond. Het middelpunt van het zadel moet het diepste punt zijn. • Zoek het botuitsteeksel van het schouderblad en schuif het zadel naar achteren, het zweetblad ligt ongeveer 3 cm achter het botuitsteeksel van het schouderblad. Nu kunnen de schouders /voorbenen vrij bewegen. Kijk niet naar de singel, wanneer deze meer dan een hand achter de voorbenen ligt, kan dit absoluut geen kwaad! ( bron zadelmaker van Triest) • Bij een zadel dat goed in balans ligt op de paardenrug, ligt het diepste punt in het midden van het zadel, boven het middelpunt van het paard. De achterste lepel van het zadel hoort hoger te liggen dan de voorboom. • De ideale plek voor de singel is een handbreedte achter de elleboog, maar wanneer het verder naar achteren komt omdat het zadel dan beter in balans ligt is dit geen probleem! Dit is goed mogelijk met een paard met een rechthoeksmodel maar een viekantsmodel heeft meestal een licht buikje zodat de singel naar voren glijdt. • Leg het zadel zonder sjabrak op de rug, kijk aan de achterkant door de zadelboomkamer naar voren, je kunt nu zien of de kussens over de hele rug aansluiten. Je moet ook naar voren tussen de kussens kunnen kijken. • Zie op de tekening: Het zadel mag niet verder liggen dan de laatste 18e rib • Voel met de vlakke hand onder de kussens aan beide zijkanten onder de zweetbladen. De hand moet van boven naar onder er door kunnen glijden hierbij mag er weerstand zijn maar de kussens mogen niet knellen. ( voel ook als de ruiter erop zit!) • De kamer aan de voorzijde moet ongeveer 3-4 vingers boven de schoft zijn. Houd er rekening mee dat de kussens nog moeten vormen en na een maand het zadel 1 tot 2 cm zakt! • Til een zweetblad op en kijk en voel of je kussens in het midden netjes op de rug aansluiten. Rijd eens met het zadel zonder zadeldekje en bekijk na afloop de transparatieplaatsen op de rug van het paard. Vooral net achter de schoft moet het zadel goed aanliggen anders is hij te smal. Het kan zijn dat een goed passend zadel naar links of rechts schuift doordat je paard geen schoft heeft. Dit kan worden versterkt doordat de ruiter nog niet helemaal in balans kan zitten De ruiter kan onevenwichtigheid veroorzaken, zelfs als het zadel perfect past. |
|||
|
|||
|
|||
|
deel 1 |
Deze videoserie bestaat uit 9 delen! Het eerste deel wordt hier getoond en je kunt de andere 8 delen zelf wel vinden als je op "you-tube" klikt op het videobeeld. |
||
|
Enkele kenmerken van pijn bij het paard: • bokken, steigeren, verzet • angst voor het singelen • verkorte gang • houding met hoog geheven hoofd • werken op de voorhand • onwil om te buigen • benen niet optrekken over hindernissen • gebrek aan verzameling • niet vooruit gaan • aanstrijken • hoefgebreken, bokhoef, verandering in hoefstand • doorgezakte stand (te lage hielen) • spat, hoefkatrol • rugpijn |
|||
terug naar boven
| Juiste zadel voor de ruiter | |||||||
|
Een goede pasmaat van het zadel op de paardenrug is belangrijker dan de goede maat voor de ruiter. De zittingmaat van Engelse zadels wordt uitgedrukt in inches. 1 inch komt overeen met 2,54 centimeter. De maat van de zitting wordt bepaald door je achterwerk en je bovenbenen. Je zou dus makkelijk een smalle bips kunnen hebben, maar toch in een 18“ zadel moeten passen. Hierbij moet namelijk rekening worden gehouden met de al dan niet aanwezige diepe zit, de grootte van de bovenbeenwrongen en de maat van de boom zelf. Verschillende zadelmakers, verschillende bomen namelijk. Ook is het zo, dat de boom die b.v. in Duitsland wordt gefabriceerd, gemaakt is het op het gemiddelde lichaam van een Duitser. Zo geldt dat ook voor het gemiddelde Duitse paard. • Er moeten 4 à 5 vingers passen tussen het zitvlak en de achterkant van het zadel. • Het zitvalk van het zadel mag voor de ruiter niet te breed zijn omdat hij anders bijna in spagaat moet zitten, zodat de mogelijkheid tot het vrij bewegen van de heupen en benen beperkt wordt. |
 te klein zadel |
||||||
|
16 en 16,5 inch : voor pony's / kinderen. 17 en 17,5 inch : gemiddelde kleine maat. 18 en 18,5 inch : gemiddelde grote maat. 19 inch : grote maat. De confectiematen van de ruiter kunnen ongeveer de grondslag vormen voor de grote van het zitvlak van het zadel. dames: maat 38 = 16,5“ ~ 41,9 cm maat 40 = 17,0“ ~ 43,2 cm maat 42 = 17,5“ ~ 44,5 cm grote maat = 18,0“ ~ 45,7 cm zadel heren: maat 46/48 = 16,5“ maat 50/52 = 17,0“ maat 54/56 = 17,5“ boven 58 = 18,0“ Boomlengte: boomlengte meten: foto 1 Boombreedte/kamerbreedte: Deze wordt wordt gemeten vanaf de takken van de boom. De takken vallen langs de schoft, en hiervan moet je de maat opmeten. Zoals je ziet op foto 2 en 3, zitten de takken ongeveer ter hoogte van je beugelriemhaken. Als je nu je zadel aan de voorkant ziet, kan je met je vingers het geraamte, dus de takken, voelen in het zadel. Je kan ook goed voelen waar die takken eindigen. Ter hoogte daarvan, zet je rolmaat neer, en, zorg wel dat je hem recht houdt, trek je hem door naar de andere kant. De kamerbreedte, wordt uitgedrukt in centimeters, althans, hier in Nederland. Heb je een redelijk normaal gebouwd paard zit je ongeveer op een kamerbreedte tussen de 31 a 33 cm. Hoogte van de kamer: De groene lijn op foto 4, dit is ook zeker van invloed bij het passen! Hoge kamer voor een hoge schoft bij het paard, lage kamer vor een lage schoft. |
|||||||
|
|
|
|
||||
terug naar boven
| Onderhoud van het zadel |
• Verwijder altijd zweet en vuil na het rijden. • Maak je zadel schoon met (weinig) water en zadelzeep. • Een beetje leervet op de droge plaatsen. (niet op de bovenkant!) • De bovenkant van het zadel behandel je met een voedende leerwas (b.v. voor leren meubelen) en wrijf je glad met een wollen doek. • Een nieuw zadel met een kwastje in de olie zetten om het leer soepel te maken. (niet de bovenkant) Toelichting Ter voorkoming van het vuil worden van je kleding moet je terughoudend zijn met vet en olie aan de bovenkant van je zadel. Wees zuinig met leervet omdat je daarmee de poriën van het leer afsluit. Het leer moet kunnen ademen! Vanwege dezelfde reden moet je het leervet niet uitwrijven maar het overtollige vet verwijderen. Het is vooral belangrijk om na het dagelijkse werk het zweet en vuil van het leer te verwijderen, zodat het niet in het leer trekt en het leer van binnen "verbrandt". Het leer is dan dood van binnen omdat het zweet de natuurlijke stoffen uit het leer trekt. |
terug naar boven
| Acessoires | |
 |
Bokriempje Voor aan de ogen van het zadel kan een riempje worden bewestigd waar je jezelf aan kunt vasthouden. Bedenk wel dat dit niet voldoet als er behoorlijke krachten op de ringen van het zadel komen. |
 
|
Wrongen Wrongen kunnen verwerkt zijn in het zadel of onder het zweetblad bevestigd worden om het been van de ruiter op de juiste plaats te dwingen. Het gebruik is omstreden omdat een gedwongen zit tot spanningen bij de ruiter kan leiden met ongewenste gevolgen voor de verdere ruiterhouding. |
 
|
Zadeltassen Zadeltassen zijn er in vele vormen en maten te krijgen. Ze worden aan de ringen aan de achterkant van het zadel en aan de singel bevestigd. Zadeltassen zijn niet erg aangenaam voor het paard omdat ze erg "klapperen" tijdens het rijden, net als een rugzak op je eigen rug. Er zijn kleinere zadeltassen te krijgen die je geheel om je zadel vastsnoert zodat dit nadeel teniet gedaan wordt. Alsnog is het niet aan te raden om er zware dingen in mee te nemen zoals een flesje drinken. |
terug naar boven
| Dressuuroefeningen in zakformaat | |
| Springoefeningen in zakformaat | |
|
Wil je verschillende springoefeningen en enkele parcoursschetsen in een handig boekje? Een leuk geschenk voor jezelf, je vriend(in) of familielid. Lees meer ............ |
|
Wil je verschillende dressuuroefeningen in een handig boekje? Een leuk geschenk voor jezelf, je vriend(in) of familielid. Lees meer ............ |
terug naar boven