Problemen dressuur

Je paard staakt

Inleiding

Je paard zet zijn vier benen in het zand en verzet geen stap meer. Alle pogingen van de ruiter met benen en zweep leveren geen enkel resultaat op. Hij blijft staan waar hij staat en lijkt de ruiter op zijn rug niet meer waar te nemen. Als het probleem al zover is, heb je echt een groot probleem. De allergrootste fout Zonder te kijken naar de oorzaak van het gedrag, het verzet willen breken met kracht en geweld. Erkenning van het probleem Je kunt pas werken aan een probleem als je het probleem erkent. Zoalng je je nog ergert of kwaad maakt op je paard, ga je handelen vanuit onmacht en frustratie waardoor de conflicten alleen maar groter worden. Je zult met een positieve instelling een methode moeten bedenken om de specifieke problemen van je paard op te lossen.

Verstijven uit angst Een paard kan volledig verstijven van angst of pijn vanuit instinctief gedrag. Zij bevriezen als het ware. (freeze). Deze vorm van stilstaan is dus geen verzet van het paard maar een natuurlijke reactie. Als ruiter heb je het gevoel dat je geen contact meer hebt met je paard, alle spieren staan strak, klaar om te vluchten, zijn oren zijn gespitst en zijn nek lijkt wel twee keer zo lang te worden. Met veel geduld moet je dit paard leren meer zelfvertrouwen te krijgen en meer vertrouwen in de berijder. Geef iets meer druk met je been maar ga niet trappen of slaan. Stap desnoods af in een dergelijke situatie en leid je paard aan de hand. Als jij voor hem loopt, heeft hij meer vertrouwen en leert hij dat het allemaal toch niet zo eng is.

terug naar boven

Als hij staakt

Wanneer een paard eenmaal zover is dat hij nergens meer op reageert, heb je een groot probleem wat nooit helemaal overgaat. Niet doen • steeds meer gaan trappen met hakken en sporen • steeds meer gaan slaan Ten eerste is dit mishandeling en ten tweede, je paard heeft zich geheel voor jou afgesloten, dus het heeft geen effect. Mocht het in het begin nog wel enigszins effect hebben dan heb je een reactie verkregen uit angst of pijn. In volgende trainingen zal het verzet erger worden. Wel doen • afwenden en kleine voltes rijden • wachten tot je paard beweegt • iedere beweging belonen Soms kun je je paard nog wel laten afwenden, mede omdat je dan gebruik maakt van balansverlies waardoor je paard zijn benen moet verzetten. Maak gebruik van deze beweging door direct met veel impuls een kleine volte in te zetten. Beloon hem als hij beweegt!

Wachten op beweging Neem heel, heel veel tijd en heb geduld! Beloon uitgebreid iedere reactie op een vraag van jouw kant.

terug naar boven

Mogelijke oorzaken "staken"

• fysieke problemen. Kijk of je paard ergens pijn heeft, vooral de rug, gebit en de hoeven • slecht passend harnachement • singeldwang • verkeerde, vaak tegenstrijdige hulpen van de ruiter • overvragen of te weinig vragen • angst/onzekerheid van het paard • verwarring/frustatie van het paard • kleven (niet weg willen van de stal of andere paarden) • hengstigheid • verzet van het paard door aangeleerd gedrag

Fysieke problemen Mogelijk heeft het paard ergens pijn, vooral de rug, het gebit of een begin vaan hoef- of spierbevangenheid, waardoor hij weigert voorwaarts te gaan. Vergeet ook niet dat het wisselen van de tanden bij een jong paard, pijn kan veroorzaken als hij het bit ingelegd krijgt. De oorzaken van pijn worden op deze pagina niet verder behandeld. Je moet deze oorzaken echter wel uitsluiten. Harnachement Een zadel dat niet past of een slechtpassend bit kunnen ook pijn veroorzaken met ongewenste acties als gevolg. Je dient te controleren of je harnachement voor elkaar is zodat je ook deze oorzaak kunt uitsluiten. Deze pagina behandeld deze oorzaken niet. Singeldwang vraagt speciefieke oplossingen. Een bredere singel met een betere drukverdeling en een uiteinde van elastiek kan helpen. Trek de singel niet te strak. Hengstigheid De de buik- en rugspieren kunnen gespannen zijn zodat iedere kuitdruk of gevraagde buiging kan irriteren. Als een merrie hengstig is kunnen de eierstokken pijn veroorzaken wat het weigeren kan veroorzaken. Er zijn voedingssupplementen verkrijgbaar om ontspanning te brengen, maar de werking ervan is omstreden.

terug naar boven

Oplossingen algemeen
• neem de tijd en heb heel, heel veel geduld! • analyseer de oorzaak van het ongewenste gedrag • rijd voorwaarts • rijd met een ontspannen, gevende teugel. Niet te verwarren met een losse teugel, je houdt altijd een licht contact. Gebruik geen dwingende hulpteugels. • rijd met veel afwisseling. Maak een sprongetje, doe cavalettiwerk en veel afwisselende rijbaanfiguren tijdens de training. Houd je paard bezig! • wend af, rijd voltes als hij tekenen van verzet toont • werk conflictvermijdend maar geef niet toe. Bereik je doel langs de weg van de geleidelijkhied. • doe veel werk aan de hand • rijd niet als je paard net gegeten heeft Besef dat het ongewenste gedrag altijd weer de kop op kan steken, bijvoorbeeld in onzeker siruaties of in combinatie met een andere ruiter.
Analyseer de oorzaak Heeft een andere ruiter dezelfde problemen met jouw paard? Observeer goed op welk moment het gedrag naar voren komt en ga zoeken naar een aanleiding. Wil je paard niet bij de in-/uitgang vandaan of wil hij niet een andere richting oprijden als zijn stalgenoot? Is het bij een specifieke overgang of oefening, of komt het gedrag naar voren als je paard bijvoorbeeld in een spannende situatie komt? Is je paard beter als hij alleen is, of helpt het hem als hij een "vriendje" in de rijhal aanwezig is? Allemaal zaken die je moet afwegen om te weten welke training het best past. Door de oorzaken te kennen, kun je er met het rijden rekening mee houden zodat je het staken zoveel mogelijk kunt vermijden. Voorkomen is beter dan oplossen of heropvoeden. Tegenstrijdige hulpen Bekijk kritisch hoe je de hulpen geeft. Wanneer je je paard voorwaarts trapt en tegelijk remt met de teugels, leidt dit vaak tot verzet. Als je je paard wilt bewegen om voorwaarts te gaan, moet je zit ligt achteroverhellend zijn zodat je druk geeft op de rug van je paard wat hem aanspoort om voorwaarts te gaan. Je hoofd is opgericht en je kijkt door de oren van je paard naar voren. Een ruiter die voorover leunt en naar de hoofd van zijn paard kijkt, houdt zijn paard ongewild tegen.
Ongewenst gedrag tijdens longeren Bij het longeren gaat het vaak al mis omdat de mensen die aan de slag zijn met het paard geen besef hebben van de invloed van hun eigen positie. Ze staan teveel op de middenas van het paard waardoor ze zonder het te weten het paard naar buiten drijven of zelfs stoppen. Dit is de natuurlijke reactie van het paard op deze positie. Wanneer je dan met de zweep activiteit verlangt en je lichaam vertelt je paard te stoppen, zullen deze tegenstrijdige hulpen het paard dusdanig verwarren dat het gaat staken. Let er dus op dat je je in een drijvende positie bevindt en dat je energie brengt naar de achterhand van het paard. Wees zuinig met de bewegingen van de zweep. Het heftig zwaaien om je paard voorwaarts te houden, laat het paard eveneens heftig reageren uit irritatie.
Werk aan de hand Het gehoorzaam zijn aan de hand is één van de belangrijkste voorwaarden voor de medewerking van het paard onder de ruiter. Je paard moet opgevoed zijn! Tijdens het poetsen moet hij blijven staan. In de stal en tijdens het voeren hoort je paard zich op jou te concentreren en jouw signalen waar te nemen en daarop te reageren. Hij mag niet zelf zijn weg bepalen in jouw aanwezigheid. Met gericht bodemwerk kun je hem dat leren. Je paard moet aan een slap hangend leidtouw voorwaarts gaan, halt houden, achterwaarts gaan als reactie op jouw lichaamstaal. Als hij daar niet naar luistert, moet je hem heropvoeden met kleine tikjes van een dressuurzweep, die je daartoe in de linkerhand neemt en die je achter je lichaam langs kunt inzetten op de achterhand van je paard als hij niet meeloopt. Wees zuinig met de inzet van de zweep! Heropvoeden vraagt veel geduld, verwacht geen snel resultaat. Blijf zeer consequent en resoluut vragen om gehoorzaamheid. Als jij aarzelt zal je paard zeker niet meelopen. Vergeet niet goed gedrag te belonen. Het belonen moet vaker voorkomen dan een tikje met de zweep. De samenwerking moet een leuk spel worden waar je paard zin in heeft. Leg wat balkjes neer waar je doorheen loopt of overheen stapt of loop tussen pylonnen door. Zoek afwisseling en afleiding.
Deze video laat zien hoe je een paard mee laat lopen aan de hand.

terug naar boven

Overvragen of te weinig vragen

Overvragen Te veel buiging Wanneer te veel buiging verwacht, kom je aan de spieren van je paard. Dit kan het paard als onaangenaam ervaren wat kan ontaarden in verzet. Vooral de stelling en buiging naar de "bolle kant" van je paard leveren snel spanning en problemen op. - Redenen van verzet bij buiging: • te scherpe wending in relatie tot het trainingsniveau van je paard. • balansverlies van je paard. oplossingen Rijd niet zo diep de hoeken in en maak de wending niet te scherp. Vooral aan het begin van je training. Je vraagt dan minder buiging, hebt minder binnenbeen nodig en je paard kan zijn balans makkelijker vinden. Te veel strekken Wanneer je paard zich bedoeld of onbedoeld teveel moet strekken kom je aan zijn rugspieren wat het paard als onaangenaam kan ervaren met verzet als gevolg. oplossingen Laat je paard langzaam wennen aan cavaletti en of een sprongetje. Doe dit bijvoorbeeld door je paard vrij te laten springen of cavaletti-oefeningen aan de longeerlijn. Je paard kan dan eerst zijn balans vinden zonder ruiter op zijn rug en hij leert de bedoeling van de opgaves wat hem meer zekerheid geeft. Mentaal overvragen Ook mentaal kun je je paard overvragen. Wanneer je je paard iets nieuws aan wilt leren waar hij nog niet aan toe is, raakt je paard verward en gefrustreerd. Deze verwarring kan leiden tot staken. Het aan de hand leren van een nieuwe oefening is een goede voorbereiding voor een paard dat snel onzeker wordt. Daarna doe je onder de man achtereenvolgens de oefening in stap, draf en galop. Te weinig vragen Als je je paard maar een beetje rond rijdt, zonder gerichte oefeningen, raakt je paard ongeconcentreerd waardoor hij slecht of niet meer reageert op je hulpen. Hou je paard aan het werk en laat hij zich concentreren op jou en wat jij vraagt. Rijd hem goed voorwaarts en rijd veel figuren, overgangen tempowisselingen.

terug naar boven

Staken als aangeleerd gedrag
Verzet van je paard is meestal aangeleerd gedrag. Veelal wordt het paard onbedoeld beloond wanneer hij niet meer zo voorwaarts is omdat de ruiter de oefening staakt. Voorkomen van ongewenst gedrag is altijd beter. Voel je aankomen dat je paard minder voorwaarts wordt en uiteindelijk zal gaan staken wat je weet uit ervaring, dan ga je hem actiever rijden door o.a. veel tempowisselingen. Houd hem aan het werk en blijf de leiding houden Een paard wordt ook onwillig als er een te moeilijke oefening van hem wordt gevraagd of wanneer je een oefening vraagt terwijl je hem daarvoor nog niet voldoende hebt losgereden. Weet wat je vraagt van je paard en voorkom dat je iets vraagt waarvan je van tevoren weet dat het toch niets wordt. ongewenst gedrag uit verzet is het moeilijkst op te lossen. Je kunt proberen om helemaal opnieuw te beginnen met je training en daarbij zoveel mogelijk het gedrag zien te voorkomen zodat je paard deze vormen van verzet vergeet. Breng veel afwisseling in je trainingen, maak eens een sprongetje of doe cavalettiwerk. Een buitenrit is vaak ook een welkome afwisseling. Maak plezier samen. Als jij plezier hebt, vindt je paard het vaak ook leuk.
Heropvoeden 1. Soms moet je vanaf het begin beginnen met je paard weer te leren rijden en vooral om plezier te beleven aan het rijden. Veel, heel veel tijd en heel veel geduld. Vraag alleen dingen waarvan je zeker weet dat je een reactie krijgt. Bijvoorbeeld zijn nek buigen of misschien alleen maar het bewegen van zijn oren. Hij moet zijn lichaam gaan ontspannen zodat je mentaal tot hem door kan dringen. Beloon iedere vorm van reactie. Wanneer je vraagt om beweging, stop je pas als je een reactie gekregen hebt, al is het een beweging zijwaarts of iets omstappen of alleen maar het optillen van een been. Als jij iets vraagt, moet hij iets doen. De verkregen beweging ga je vervolgens uitbreiden.
Heropvoeden 2. Ben je zover dat hij af en toe een paar pasjes maakt, kun je je training veranderen door er gebruik van te maken dat de meeste paarden graag naar de uitgang gaan. Doe iedere nieuwe oefening eerst een aantal malen aan de hand met een loshangend leidtouw (vooral niet trekken). Laat een helper je paard eventueel leiden als je de voorgaande wilt doen als je erop zit. Leid je paard opgetuigd naar het uiteinde van je trainingsruimte, stijg op en laat hem eventueel met een kleine aanmoediging van de kuit richting de uitgang lopen, stijg af en stop de training. Wanneer je hem zover gekregen hebt om naar de uitgang te lopen, ben je al een heel eind! Herhaal deze procedure enkele trainingen, desnoods een paar maal per dag. Totdat je paard zelf al begint te lopen en je hem af moet remmen. Vervolgens laat je hem een volte te rijden voordat je afstijgt, Of je stapt tussen twee balkjes door die zo zijn gesitueerd dat ze iets van de lijn naar de uitgang afwijken. Bereid de oefening weer voor aan de hand. Ga de oefeningetjes langzaam uitbreiden, zowel wat de te rijden lijn betreft als draven en een stukje galopperen. Bedenk dat je het aandraven of aangalopperen altijd eerst richting de uitgang uitvoert omdat je dan het minste protest kunt verwachten. Wanneer alle hulpen geconditioneerd zijn, kun je het trekken op de utgang weer afleren. Heropvoeden 3. Je paard naar de stal of de wei brengen onder het zadel is meestal ook een succes. Hij leert in ieder geval te bewegen als jij erop zit en hij leert dat het resultaat een leuke beloning biedt: weidegang of voer in de stal. Een buitenritje vindt het paard ook vaak leuk, vooral naar huis toe. Loop aan de hand weg van de stal, stijg op en loop samen terug. Misschien moet je een poosje wachten totdat hij zich in beweging zet: neem de tijd. Al moet je de hele dag wachten, hij gaat vast wel een keer lopen richting stal: richting voer en weidegenoten. Besef dat het "staken" altijd weer een keer de kop op kan steken, Vooral bij een ruiter die niet zoveel leiding neemt. Soms moet je dan de hele of een gedeelte van de training weer herhalen.

terug naar boven

Dressuuroefeningen in zakformaat
	Wil je verschillende dressuuroefeningen in een handig boekje? Een leuk geschenk voor jezelf, je vriend(in) of familielid. Lees meer ............
Hulpen dressuur in zakformaat
	Tekeningen in kleur met schematische weergave van de hulpen met korte beschrijvingen. Een leuk geschenk voor jezelf, je vriend(in) of familielid. Lees meer .....
Springoefeningen in zakformaat
	Wil je verschillende springoefeningen en enkele parcoursschetsen in een handig boekje? Een leuk geschenk voor jezelf, je vriend(in) of familielid. Lees meer ............

terug naar boven