Website vergroten/verkleinen: cltr-knop + scrollen
Voedselgerelateerde ziekten
| Inleiding | ||
|
Een aantal ziekten en vormen van gedrag kunnen of worden veroorzaakt door de voeding of het dagelijks voedingspatroon. Op deze pagina worden de meest voorkomende ziekten genoemd met een korte algemene beschrijving. De ziekte kan bij jouw paard erger zijn of minder erg zodat de beschrijvingen soms gedeeltelijk of helemaal niet van toepassing zijn. Alleen een veearts kan bepalen wat de oorzaak is van een probleem en wat je moet doen. Ieder paard is anders en alle omstandigheden zijn verschillend. Houd daar rekening mee. |
||
terug naar boven
| Koliek | |
|
Dit is een verzamelnaam voor pijn in de buik, meestal veroorzaakt door een storing in het spijsverteringssysteem. |
|
|
Oorzaken Krampkoliek • plotselinge verandering van voeding • te snelle afkoeling b.v. door het drinken van te koud water na zware inspanning • schade door migrerende wormenlarven • stress door reizen of verandering van omgeving Gaskoliek • gisting van voedsel in de darm • veelvuldig luchtzuigen • een bijkomend verschijnsel bij bijvoorbeeld een darmdraaiing • niet kunnen afvoeren van gassen • eten van te energierijk voer • verstopping Verstoppingskoliek • slecht kauwen door een slecht gebit • eten van veel stro • te weinig water of slecht drinken • veel vochtverlies door zweten Zandkoliek • eten van grote hoeveelheden zand of grond Liggingsveranderingen • verdraaiing van de darmen • het in elkaar schuiven van de darmen • verstrikt raken van de darmen Meer lezen.......... |
|
|
Symptomen • algehele rusteloosheid • draait hoofd naar buik om te kijken of te bijten • schrapen • trappen naar de buik • zweten • versnelde hartslag en ademhaling • rollen Meer lezen.......... |
|
|
Wat te doen • veearts waarschuwen • bij lichte koliek je paard rond laten stappen • laat hem liggen als hij dat wil • controleer temperatuur en ademhaling • controleer of paard gemest heeft • onderzoek mest eventueel op wormen en/of zand • een paard krijgt geen slag in de darm door te rollen, maar kan natuurlijk al wel een darmverdraaiing hebben, die ervoor zorgt dat het dier (ernstige) koliek heeft met als symptoom zich plotseling laten vallen en rollen. Je mag het paard best met zachte dwang in de benen jagen en wat rondstappen, maar indien dit niet lukt, hoeft het dier niet overeind geslagen te worden Meer lezen.......... |
|
terug naar boven
| Hoefbevangenheid | ||
|
Hoefbevangenheid is een ontsteking van de lamellen die de verbinding vormen tussen de hoornschoen en het hoefbeen. Doordat het ontstekingsvocht geen uitweg heeft is het zeer pijnlijk. Het hoefbeen kan loslaten van de hoornschoen en gaan roteren of zakken. Meestal alleen aan de voorbenen. Meer lezen.......... |
||
|
Oorzaken • voeding (spijsverteringsstoornissen) • te dik paard/pony • beweging, vooral draven of springen, op te harde bodem • nageltred (een hoefnagel in het levende gedeelte) • allergie • te harde of te droge hoefwand • extreme stress • giftige stoffen (giftige planten) • vergiftiging na de bevalling door een niet geheel uitgescheiden placenta • medicijnen, een hoge dosis rhiabendazole (in sommige wormenkuren) of b.v. corticosteroïden tegen darmontsteking • chronische nieraandoening • ziekte van cushing • onbekende oorzaak Meer lezen.......... |
||
 digitale pols
|
acute hoefbevangenheid • beginfase slechts stijfheid en lusteloosheid • warme hoeven, vooral de kroonrand • gewicht steeds verplaatsen van het ene (voor)been op het andere • bekloppen van de hoef is zeer pijnlijk • typische stand. Paard gaat "hangen" op de achterhand om zodoende de druk op toon van de voorvoeten te ontlasten. • weigeren te bewegen • paard staat veel stil of gaat veel (het liefst gestrekt) liggen • paard loopt "op eieren" • versnelde hartslag. Er is een digitale pols te voelen en soms is het pulseren zelfs zichtbaar • koorts • bij roteren of zakken van het hoefbeen is de zool wat opgebold • verbrede witte lijn • bij een "zooldoorbraak" is de punt van het hoefbeen zichtbaar door de zool heen Meer lezen.......... |
|
|
Wat te doen • raadpleeg bij acute hoefbevangenheid altijd direct de dierenarts • geef het paard ondertussen zoveel mogelijk rust, laat het niet lopen zodat rotatie of zakken zoveel mogelijk wordt voorkomen • zet het paard op een zachte ondergrond (nat zand) • houd het paard warm onder een deken en uit de wind • zet het paard in een ruime box, zodat het zich niet kan bezeren • geef (graszaad)hooi, geen krachtvoer, en laat het voldoende drinken • zet eten en drinken dicht bij hem in de buurt, zodat hij zo min mogelijk hoeft te lopen • stel een rantsoen samen in overleg met dierenarts, voer in ieder geval tijdelijk geen krachtvoer. Wel structuurrijk hooi, maar geen kuil. • beslag verwijderen en in overleg met dierenarts en hoefsmid speciaal beslag aan laten aanbrengen, eventueel met pads Meer lezen.......... |
||
terug naar boven
| Spierbevangenheid | |
|
Heet ook wel maandagziekte. Spierbevangenheid is een stoornis in de spierstofwisseling waardoor een totale verzuring van vooral de rug, lendenen en kruisspier optreedt. Meestal zie je 10 of 15 minuten, nadat het dier in beweging is geweest een reactie. Het is een zeer ernstige aandoening en de juiste behandeling is bepalend voor het herstel. Het ontstaat bijvoorbeeld nadat het dier een vrije dag heeft gehad, maar wel volop voer heeft gekregen. De oorzaak is een ernstige beschadiging van het weefsel in de spiervezels. Komt vooral voor in de grote spiermassa�s van de lendenen, broekspieren en dergelijke. De schade leidt ertoe dat de gehele spier niet meer goed kan functioneren. Meer lezen.......... |
|
|
Oorzaken • te veel krachtvoer ( suikers en zetmeel) in verhouding tot de hoeveelheid beweging • een overdosis krachtvoer in verhouding tot het ruwvoer • tekort aan elektrolyten door overmatig zweten • te veel opwinding of spanning • hormonale storingen • onbekende oorzaken Meer lezen.......... |
|
|
Symptomen • lichte stijfheid en een korte paslengte (vooral enkele uren na een training) • tot harde, pijnlijke spieren, waardoor het paard niet meer wil bewegen • donkerrode urine • angst en veel zweten • hartslag en ademhaling zijn versneld Meer lezen.......... |
|
|
Wat te doen • raadpleeg bij acute spierbevangenheid altijd direct de dierenarts • geef het paard ondertussen rust, laat het niet lopen, zodat spierbeschadiging wordt voorkomen • houd het paard warm onder een deken en uit de wind • zet het paard in een ruime box, zodat het zich niet kan bezeren • geef geen eten, maar laat het wel voldoende drinken • stel een rantsoen samen in overleg met dierenarts, voer in ieder geval tijdelijk geen krachtvoer. Wel structuurrijk hooi, maar geen kuil. Meer lezen.......... |
|
terug naar boven
| Maagzweer | |||
|
Zeer vele paarden hebben een maagzweer. Niet alle paarden vertonen symptomen. Een maagzweer is aantoonbaar door bloedonderzoek (laag ijzergehalte) of een gastrocopie (inwendig maagonderzoek). |
|||
|
Oorzaken • langere periodes tussen da maaltijden • teveel aan zetmeel en suiker in het voer • onvoldoende ruwvoer • te zuur kuilvoer • stress Meer lezen.......... |
|||
|
|||
|
Wat te doen • geen krachtvoer • zet paard vaker in de wei (ruwvoer en beweging) • medicijnen Meer lezen.......... |
|||
terug naar boven
|
Allergiën en overgevoeligheden |
||||
|
Puur allergische reacties zijn bij paarden heel zeldzaam. Overgevoeligheidsreacties zijn meestal een respons op een bepaald eiwit in het voer en niet een reactie op het totale eiwitgehalte in het voer. Onderhuidse bultjes zijn een relatief veelvoorkomend verschijnsel bij een voedselallergie. Dit kan komen door het overvoeren van een bepaald ingrediënt. Allergiesymptomen kunnen over het hele lichaam voorkomen of alleen op bepaalde plekken, zoals het hoofd of de rug. Het kan ook leiden tot het schuren van manen en staart. Als een paard eenmaal ergens gevoelig voor is kan dat lang, of wel levenslang, blijven. Allergie voor luzerne kan leiden tot mok. Een allergie voor stof kan leiden tot hoesten. |
||||
|
Oorzaken • overgevoeligheid voor eiwitten • stof en schimmel in hooi (hoesten) • overgevoeligheid voor geneesmiddelen • aandoeningen maag-darmkanaal • stress • bloedtransfusies • luzerne (bij mok) • onbekende oorzaak |
||||
|
Symptomen • huiduitslag. Kleine bultjes maar ook ronde bulten door vochtophoping. • eczeem • mok • hoesten |
|
||
|
Wat te doen • oorzaak achterhalen • bij vaker allergie of lang aanblijven dierenarts consulteren • bij vaak voorkomen allergie, bloedonderzoek • in ernstige gevallen, medicijnen • paard afspuiten met koud water tegen evt. zwelling (niet bij mok of eczeem) • insecten weren door schone stal, vliegenvangers, vliegendeken etc. |
||||
terug naar boven
| Groeigerelateerde ziekten | |
|
Er zijn verschillende botafwijkingen die ontstaan tijdens de groei. In het volwassen paard hebben deze storingen invloed op de botsterkte en de botkwaliteit. Het komt vooral voor bij snelgroeiende rassen. |
|
|
OCD |
Symptomen • botafwijkingen vooral in spronggewricht en de knie (OCD) • kreupelheid (komt vaak niet voor) |
|
Wat te doen • let op koper in voeding van drachtige merrie • geef het veulen veel weidegang in een niet te voedselrijke wei • geef veulen niet te energierijk voer |
|
terug naar boven
| Verslikking | |||
|
De slokdarm transporteert het voedsel van de mond naar de maag. Als het paard te gulzig eet, en daardoor vergeet om goed te kauwen, kunnen er grote stukken voedsel (zoals wortel) in de slokdarm vast blijven zitten. Deze verstopping is pijnlijk. |
|||
|
|||
|
Behandeling • houd hoofd omhoog en beweeg hand over keel richting maag • geef geen water tenzij de veearts het voorschrijft |
|||
terug naar boven
| Leveraandoeningen | ||
|
De lever kan aangetast zijn zonder dat er duidelijk symptomen waarneembaar zijn. In een bloedonderzoek zijn er dan wel duidelijk detecteerbare veranderingen. De vergiftiging door jacobskruiskruid is cumulatief en kan uiteindelijk dodelijk zijn. Dat wil zeggen dat het paard het gif permanent opslaat in de lever. Iedere opname telt dus mee en na een zekere hoeveelheid sterft het paard. |
||
|
Oorzaken • jacobskruiskruid • meerdere andere oorzaken |
||
 |
Symptomen Deze zijn nogal variabel. Maar o.a. • gewichtsverlies • uitgesproken depressie • afwijkende bewegingen zoals ataxie • blindheid • geeuwen • cirkelbeweging • head pressing |
 jacobskruiskruid |
|
Wat te doen Voorkomen! Verwijder Jacobskruiskruid uit de wei. |
||
terug naar boven
| Stereotiep gedrag | |||
|
Ook wel stalondeugden genoemd. Dit zijn manieren waarop een paard omgaat met zijn onnatuurlijke omgeving. Verveling is een grote oorzaak omdat de paarden meestal te snel hun dagelijkse voedselrantsoen opgegeten hebben. Veel voorkomend stereotiep gedrag is o.a. kribbebijten, luchtzuigen, weven, rondjes lopen, traliebijten. |
|||
|
|||
|
Oorzaken • verveling • spijsverteringsproblemen |
|||
|
Adviezen Doe zo min mogelijk aan sypmptoombestrijding want dat lokt weer andere problemen uit omdat je de oorzaak niet hebt aangepakt. Probeer de leefomstandigheden te verbeteren. • zet je paard dagelijks buiten • geef je paard meer beweging • indien mogelijk laat je het paard onbeperkt ruwvoer eten • voer meerdere kleinere porties per dag • zorg voor contact met stalgenoten • een half-open staldeur is prettig voor het paard • geef stro als stalbedekking. Dan heeft het paard wat te knabbelen. • overweeg stalspeeltjes |
|||
terug naar boven
| Dampigheid - RAO (COPD) | |
|
Het gaat om een een chronische ziekte die regelmatig bij paarden voorkomt. Door de vorming van bindweefsel in de longen wordt het paard kortademig. De longblaasjes verliezen hun elasticiteit. Het lijkt op astma bij mensen. Het is een overgevoeliheidsreactie en ontstekingsreactie op bepaalde schimmels en bacteriën. RAO = Recurrent Airway Obstruction COPD = Chronic Obstructieve Pulmonary Disease |
|
|
Oorzaken • schimmels in hooi en omgeving • erfelijke factoren kunnen een rol spelen |
|
|
Symptomen • chronisch hoesten met een diepe doffe klank • neusuitvloeing • moeizame ademhaling met een typische heftige beweging in de flank • geen prestaties kunnen leveren |
|
|
Behandeling • frisse luchtige stal (liefst buitenstel) • hooi nat maken of voordroogkuil • zo weinig mogelijk stof in omgeving (geen hooiopslag boven de stallen) • houd paard op stal tijdens pollenseizoen of laat hem juist extra buiten uit de stalatmosfeer indien stof de oorzaak is • gebruik alternatief strooisel (dus geen stro) of zet je paard op rubber |
|
terug naar boven
| Metabool syndroom - EMS | |
|
Een cluster van afwijkingen in de stofwisseling als gevolg van een verminderde gevoeligheid voor het hormoon insuline waarschijnlijk veroorzaakt door overgewicht. Het is vergelijkbaar met diabetes bij mensen. Het overgewicht kan zich uiten in vetopslag evenredig verdeeld over het gehele lichaam of lokaal waarbij we het o.a. meestal aantreffen in de nekband, die dan duidelijk dik en vaak verhard is, en/of boven de ogen. Het kan een chronische of sluimerende hoefbevangenheid veroorzaken die zo nu en dan opflakkert. |
|
|
Oorzaken • het herhaaldelijke blootstellen aan voeding met een (relatief) hoog percentage snel verteerbare koolhydraten |
|
|
Symptomen • overgewicht • vet o.a. boven de ogen en/of in de omgeving van de koker en/of in de nekband, die dik en verhard is. |
|
|
Behandeling • minder voeding of • minder energierijke voeding (minder koolhydraten) |
|
terug naar boven
| Dressuuroefeningen in zakformaat | |
|
Wil je verschillende dressuuroefeningen in een handig boekje? Een leuk geschenk voor jezelf, je vriend(in) of familielid. Lees meer ............ |
| Springoefeningen in zakformaat | |
|
Wil je verschillende springoefeningen en enkele parcoursschetsen in een handig boekje? Een leuk geschenk voor jezelf, je vriend(in) of familielid. Lees meer ............ |
terug naar boven